Βρίσκω γελοίο να κάθεσαι και να κάνεις απολογισμούς, πιο πολύ απ’ όλα γιατί όσο περνάει ο καιρός συνειδητοποιείς πως τελικά δεν σε ένοιαζε και τόσο. Κάθε χρόνος που περνάει έρχεται να φέρει αλλαγές οι οποίες προκύπτουν από τις επιλογές μας. Πέρα από αλλαγές τύπου «θάνατος», «αρρώστια», «χαλασμός» κ.ο.κ., τίποτα δεν μπορεί να καθορίσει σε τόσο μεγάλο βαθμό τη ζωή μας όπως οι επιλογές μας. Κι αυτή ήταν και πάντα η διαφωνία μου με όσους υποστήριζαν το “go with the flow ” (με την κακή έννοια). Ποιο είναι το φλόου ρε παίδες κι εγώ γιατί δεν το βλέπω να ρέει το ποτάμι, αλλά νιώθω σαν να είμαι στο δωμάτιο με τις χίλιες πόρτες;
Γιατί δεν υπάρχει. Η μόνη ροή που υπάρχει είναι αυτή της φυσικής εξέλιξης της ζωής, της ωριμότητας που έρχεται ή δεν έρχεται, την αποκόμισης των εμπειριών, ή και της απόλυτης αδράνειας. Αυτό που προσπαθεί λοιπόν να πεί το ρητό, είναι να μην αγχώνεσαι με το μέλλον και να μη φρικάρεις με το παρελθόν, να ζείς στο παρόν και να αφήνεις τη ζωή να συμβεί.
Ας πάρουμε την δική μου περίπτωση για να γίνω πιο κατανοητή, μπορεί πέρυσι εγώ να ευχόμουν για το νέο έτος, να μου φέρει την οικονομική άνεση που χρειαζόμουν, την εργασία που θα μου άρεσε, αγάπη, έρωτα, ηρεμία, να χάσω κάνα κιλλό γιατί είχα παραπρηστεί και διάφορα άλλα ράντομ πράγματα. Ένα χρόνο μετά θα σας πώ τι έγινε:
Ναι η ζωή μου προχώρησε, αλλά όχι μόνη της, εγώ την προχώρησα. Έκανα όλα τα πράγματα που ήθελα από το ‘13 ακόμα, αλλά δεν τα έκανα με τις υπερφυσικές μου δυνάμεις και την συνεχή προσπάθεια, όχι. Απλά έτυχε οι συνθήκες να είναι καλές και να μην κατακλύζομαι από ψυχογενείς φόβους και να προκύψουν διάφορες ευκαιρίες που εν τέλει τις χρησιμοποίησα σωστά και βγήκαν υπέρ μου.
Λυπάμαι αλλά αυτό είναι όλο. Κανένας χρόνος δεν ήταν καλός μαζί μου. Κάθε χρονιά είχε το δράμα της και ξέρετε γιατί; Γιατί εγώ είμαι μια μεγάλη χοντρή drama queen, αλλά τουλάχιστον συνειδητοποιημένη, ξέρω δηλαδή πως αν θέλω να ζώ τις ευχάριστες στιγμές μου με την ίδια ένταση και ενθουσιασμό και υπεροχότητα που θέλω, τότε κάπως ανάλογα θα βιώνω και τις κακές.
Απλά ο παράγον «εμπειρία», σε συνδυασμό με τον παράγοντα «σταδιακή ωρίμανση», με έκανε να το συνειδητοποιήσω όλο αυτό και να προσπαθήσω να περιορίσω τις αντιδράσεις και τα ξεσπάσματα μου γιατί μου έκαναν τη ζωή δύσκολη.
Κατά τα άλλα αν σκέφτεσαι λίγο το θέμα των επιλογών είναι οριακά πάναπλο. Έχεις μπροστά σου να επιλέξεις μεταξύ του να πάς ένα ταξίδι και του να μην πάς ένα ταξίδι.
Αν πάς (που θές να πάς) ξέρεις πως θα πέσει ο εγωισμός σου στα -500, αν δεν πάς ξέρεις πως κινδυνεύει η σχέση και η ψυχική σου υγεία, χώρια που θα σκάσεις απ’ το κακό σου. Δεν πας. Οπότε τι θα μπορούσες να περιμένεις πέρα από μια ωραιότατη καταστροφή;
Στον αντίποδα τώρα, σε ένα άλλο ταξίδι, ξέρεις πως είναι δύσκολη η φάση μεταξύ σου και του συνταξιδιώτη πρίν πας, ωστόσο πάς. Περνάς απροσδόκητα ωραία, αλλά μια αναπάντεχη μαλακία τα χαλάει όλα στο τέλος. Άρα, και που τα υπολόγισες τι σημασία είχε;
Ο μόνος απολογισμός και προγραμματισμός που αξίζει στη ζωή είναι, αν είσαι κι εσύ αγχώδες και χαόδες άτομο σαν εμένα, να τυπώσεις ένα από εκείνα τα προγραμματάκια που έχουν τα παιδάκια στο δημοτικό και να καταγράψεις το πρόγραμμα όλης σου της μέρας για να μη χαθείς και καταλήξεις μεθυσμένος στις 6 το απόγευμα ξεχνώντας τελείως τις 20 σελίδες στο word που έπρεπε να έχεις τελειώσει και παραδώσει μέχρι τις 8. Κι όσο για τον απολογισμό; Εγώ το κάνω μόνο στο φαί για να ξέρω πότε κινδυνεύει να χαλάσει για πάντα ο μεταβολισμός μου και να τρώω μια φρυγανίτσα κι αυτός να καταλαβαίνει φρατζόλα. Οπότε μετά από κάθε χριστουγεννιάτικο γεύμα σκέφτομαι: έφαγα μισό ταψί πατάτες, ένα κότσι χοιρινό, 4 κουταλιές γέμιση, 3 κουταλιές πουρές και μισή πανακότα, ΣΤΟΠ τώρα.
Κι αυτό είναι όλο. Δεν καταλαβαίνω γιατί μετά από τόσα χρόνια πολιτισμού, έχουμε την αφέλεια να καθόμαστε να κάνουμε απολογισμούς και να στεναχωριόμαστε ή να χαιρόμαστε επειδή ήταν ή δεν ήταν κατά την γελοία μας κρίση, καλή η χρονιά. Με αυτά τα μυαλά γίναμε έρμαια της διαφημιζόμενης ευτυχίας, όπου ευτυχία ίσον: γκόμενος, καλλίγραμμο κορμί, επικές έξοδοι, υστερική χαρά, ταξίδια, επιτυχίες, καριέρες, ψώνια, νέα δουλειά, νέο σπίτι. Και που είναι μωρή η αποτυχία; Οι κουτσουκέλες; Τα κλάματα, η απογοήτευση, η εποχική κατάθλιψη, τα παραπάνω κιλλά, ο μαλάκας γκόμενος, οι μαλακισμένοι φίλοι, τα ψέματα, η προδοσία, τα οικογενειακά δράματα, οι διακοπές στο εξοχικό με το σόι (κόβω φλέβα τώρα), οι αφραγκιά, η αβεβαιότητα, ο αποχωρισμός;
Και σόρρυ δηλαδή, αν όλα αυτά σου συνέβησαν μέσα σε μια χρονιά αυτό την κάνει κακή;
Χίλιες φορές να σου συμβούν ένα σωρό κωλίλες, και όταν τελειώσει όλη αυτή η παράνοια του εκάστοτε δράματος, να έχεις μάθει κάτι παραπάνω για σένα, για την ζωή, για την μαγεία της εμπειρίας, παρά να είσαι ένα τρισευτυχισμένο βόδι χωρίς τσίπα συναισθήματος.
Και όσο για τους στόχους, κάποτε κι εγώ τους έβαζα και γι αυτό και δεν τους έχω ήδη θάψει, γιατί κάπου κάπου βοηθάνε να κινητοποιηθούν λίγο οι ράρρυθμοι άνθρωποι σαν εμένα, αλλά μετά πρέπει να σκεφτείς πολύ καλά, τι είναι στόχος. Στόχος είναι να τελειώσει η άτιμη η Πάντειος, αλλά δεν εξαρτάται μόνο από σένα φίλε. Είναι κι ο παράγοντας τύχη, είναι η καθημερινότητα που σε κάνει να βαριέσαι αφάνταστα άλλοτε ενδιαφέροντα αντικείμενα, είναι η κούραση είναι το ότι προσπαθείς να δουλέψεις και να βγάλεις το ψωμάκι σου για να μη τα τρώς απ’ τη φουκαριάρα τη μανούλα σου. Ε, άντε τώρα εσύ κάνε έναν προγραμματισμό για το πώς θα τελειώσει. Ούτε καν. Ποτέ.
Απλά έχε το στο μυαλό σου πως πρέπει να γίνει και ίσως και να γίνει, that’s all folks.
Και τέλος, ποτέ μη μπείτε στη διαδικασία να σκεφτείτε Χριστουγεννιάτικα, τι πήγε όπως θέλατε και τι όχι. Λάθος. Λάαααθος μεγάλο! Όχι μόνο θα πέσετε σε κατάθλιψη γιατί ουδεμία πιθανότητα δεν υπάρχει να τα έχετε καταφέρει όπως θα θέλατε, αλλά δεν θα μπορέσετε και να απολαύσετε τις νόμιμες αυτές αργίες με όση αφέλεια και νεανικότητα μπορείτε. Και θέλετε κι έναν δεύτερο λόγο; Γιατί γαμάτε τις τελευταίες στιγμές αυτού του ρημάδη του χρόνου που τελειώνει, και που σιγά δηλαδή το γεγονός (κάθε χρόνο το ίδιο γίνεται, ας το απομυθοποιήσουμε επιτέλους) και ούτως ή άλλως δεν θα αλλάξει κάτι είτε το σκεφτείτε είτε όχι. Και μια συμβουλή; Είχα δεί ένα ποστάκι, που έλεγε να πάρεις ένα βαζάκι και κάθε καλή σου ανάμνηση/στιγμή να τη γράφεις σε ένα χαρτάκι και να τη βάζεις στο βάζο, οπότε μετά από ένα χρόνο θα έχεις μια μπάνκα με μελιστάλαχτες αναμνήσεις, να τις διαβάσεις να λιγοθεί η καρδούλα σου. Αυτό μάλιστα. Μηδέν άγχος. Αφήστε λοιπόν τους προυπολογισμούς για την κυβέρνηση και κρατήστε για εσάς μόνο τα καλά πραγματάκια αποβάλλοντας σκατίλα, και παίρνοντας το μάθημα σας από κάθε καταστροφή. Κάθε χρόνο. Για όσο ζήτε.
Καλή χρονιά, μόνο αγάπη και χαμόγελα.
Γιατί δεν υπάρχει. Η μόνη ροή που υπάρχει είναι αυτή της φυσικής εξέλιξης της ζωής, της ωριμότητας που έρχεται ή δεν έρχεται, την αποκόμισης των εμπειριών, ή και της απόλυτης αδράνειας. Αυτό που προσπαθεί λοιπόν να πεί το ρητό, είναι να μην αγχώνεσαι με το μέλλον και να μη φρικάρεις με το παρελθόν, να ζείς στο παρόν και να αφήνεις τη ζωή να συμβεί.
Ας πάρουμε την δική μου περίπτωση για να γίνω πιο κατανοητή, μπορεί πέρυσι εγώ να ευχόμουν για το νέο έτος, να μου φέρει την οικονομική άνεση που χρειαζόμουν, την εργασία που θα μου άρεσε, αγάπη, έρωτα, ηρεμία, να χάσω κάνα κιλλό γιατί είχα παραπρηστεί και διάφορα άλλα ράντομ πράγματα. Ένα χρόνο μετά θα σας πώ τι έγινε:
Ναι η ζωή μου προχώρησε, αλλά όχι μόνη της, εγώ την προχώρησα. Έκανα όλα τα πράγματα που ήθελα από το ‘13 ακόμα, αλλά δεν τα έκανα με τις υπερφυσικές μου δυνάμεις και την συνεχή προσπάθεια, όχι. Απλά έτυχε οι συνθήκες να είναι καλές και να μην κατακλύζομαι από ψυχογενείς φόβους και να προκύψουν διάφορες ευκαιρίες που εν τέλει τις χρησιμοποίησα σωστά και βγήκαν υπέρ μου.
Λυπάμαι αλλά αυτό είναι όλο. Κανένας χρόνος δεν ήταν καλός μαζί μου. Κάθε χρονιά είχε το δράμα της και ξέρετε γιατί; Γιατί εγώ είμαι μια μεγάλη χοντρή drama queen, αλλά τουλάχιστον συνειδητοποιημένη, ξέρω δηλαδή πως αν θέλω να ζώ τις ευχάριστες στιγμές μου με την ίδια ένταση και ενθουσιασμό και υπεροχότητα που θέλω, τότε κάπως ανάλογα θα βιώνω και τις κακές.
Απλά ο παράγον «εμπειρία», σε συνδυασμό με τον παράγοντα «σταδιακή ωρίμανση», με έκανε να το συνειδητοποιήσω όλο αυτό και να προσπαθήσω να περιορίσω τις αντιδράσεις και τα ξεσπάσματα μου γιατί μου έκαναν τη ζωή δύσκολη.
Κατά τα άλλα αν σκέφτεσαι λίγο το θέμα των επιλογών είναι οριακά πάναπλο. Έχεις μπροστά σου να επιλέξεις μεταξύ του να πάς ένα ταξίδι και του να μην πάς ένα ταξίδι.
Αν πάς (που θές να πάς) ξέρεις πως θα πέσει ο εγωισμός σου στα -500, αν δεν πάς ξέρεις πως κινδυνεύει η σχέση και η ψυχική σου υγεία, χώρια που θα σκάσεις απ’ το κακό σου. Δεν πας. Οπότε τι θα μπορούσες να περιμένεις πέρα από μια ωραιότατη καταστροφή;
Στον αντίποδα τώρα, σε ένα άλλο ταξίδι, ξέρεις πως είναι δύσκολη η φάση μεταξύ σου και του συνταξιδιώτη πρίν πας, ωστόσο πάς. Περνάς απροσδόκητα ωραία, αλλά μια αναπάντεχη μαλακία τα χαλάει όλα στο τέλος. Άρα, και που τα υπολόγισες τι σημασία είχε;
Ο μόνος απολογισμός και προγραμματισμός που αξίζει στη ζωή είναι, αν είσαι κι εσύ αγχώδες και χαόδες άτομο σαν εμένα, να τυπώσεις ένα από εκείνα τα προγραμματάκια που έχουν τα παιδάκια στο δημοτικό και να καταγράψεις το πρόγραμμα όλης σου της μέρας για να μη χαθείς και καταλήξεις μεθυσμένος στις 6 το απόγευμα ξεχνώντας τελείως τις 20 σελίδες στο word που έπρεπε να έχεις τελειώσει και παραδώσει μέχρι τις 8. Κι όσο για τον απολογισμό; Εγώ το κάνω μόνο στο φαί για να ξέρω πότε κινδυνεύει να χαλάσει για πάντα ο μεταβολισμός μου και να τρώω μια φρυγανίτσα κι αυτός να καταλαβαίνει φρατζόλα. Οπότε μετά από κάθε χριστουγεννιάτικο γεύμα σκέφτομαι: έφαγα μισό ταψί πατάτες, ένα κότσι χοιρινό, 4 κουταλιές γέμιση, 3 κουταλιές πουρές και μισή πανακότα, ΣΤΟΠ τώρα.
Κι αυτό είναι όλο. Δεν καταλαβαίνω γιατί μετά από τόσα χρόνια πολιτισμού, έχουμε την αφέλεια να καθόμαστε να κάνουμε απολογισμούς και να στεναχωριόμαστε ή να χαιρόμαστε επειδή ήταν ή δεν ήταν κατά την γελοία μας κρίση, καλή η χρονιά. Με αυτά τα μυαλά γίναμε έρμαια της διαφημιζόμενης ευτυχίας, όπου ευτυχία ίσον: γκόμενος, καλλίγραμμο κορμί, επικές έξοδοι, υστερική χαρά, ταξίδια, επιτυχίες, καριέρες, ψώνια, νέα δουλειά, νέο σπίτι. Και που είναι μωρή η αποτυχία; Οι κουτσουκέλες; Τα κλάματα, η απογοήτευση, η εποχική κατάθλιψη, τα παραπάνω κιλλά, ο μαλάκας γκόμενος, οι μαλακισμένοι φίλοι, τα ψέματα, η προδοσία, τα οικογενειακά δράματα, οι διακοπές στο εξοχικό με το σόι (κόβω φλέβα τώρα), οι αφραγκιά, η αβεβαιότητα, ο αποχωρισμός;
Και σόρρυ δηλαδή, αν όλα αυτά σου συνέβησαν μέσα σε μια χρονιά αυτό την κάνει κακή;
Χίλιες φορές να σου συμβούν ένα σωρό κωλίλες, και όταν τελειώσει όλη αυτή η παράνοια του εκάστοτε δράματος, να έχεις μάθει κάτι παραπάνω για σένα, για την ζωή, για την μαγεία της εμπειρίας, παρά να είσαι ένα τρισευτυχισμένο βόδι χωρίς τσίπα συναισθήματος.
Και όσο για τους στόχους, κάποτε κι εγώ τους έβαζα και γι αυτό και δεν τους έχω ήδη θάψει, γιατί κάπου κάπου βοηθάνε να κινητοποιηθούν λίγο οι ράρρυθμοι άνθρωποι σαν εμένα, αλλά μετά πρέπει να σκεφτείς πολύ καλά, τι είναι στόχος. Στόχος είναι να τελειώσει η άτιμη η Πάντειος, αλλά δεν εξαρτάται μόνο από σένα φίλε. Είναι κι ο παράγοντας τύχη, είναι η καθημερινότητα που σε κάνει να βαριέσαι αφάνταστα άλλοτε ενδιαφέροντα αντικείμενα, είναι η κούραση είναι το ότι προσπαθείς να δουλέψεις και να βγάλεις το ψωμάκι σου για να μη τα τρώς απ’ τη φουκαριάρα τη μανούλα σου. Ε, άντε τώρα εσύ κάνε έναν προγραμματισμό για το πώς θα τελειώσει. Ούτε καν. Ποτέ.
Απλά έχε το στο μυαλό σου πως πρέπει να γίνει και ίσως και να γίνει, that’s all folks.
Και τέλος, ποτέ μη μπείτε στη διαδικασία να σκεφτείτε Χριστουγεννιάτικα, τι πήγε όπως θέλατε και τι όχι. Λάθος. Λάαααθος μεγάλο! Όχι μόνο θα πέσετε σε κατάθλιψη γιατί ουδεμία πιθανότητα δεν υπάρχει να τα έχετε καταφέρει όπως θα θέλατε, αλλά δεν θα μπορέσετε και να απολαύσετε τις νόμιμες αυτές αργίες με όση αφέλεια και νεανικότητα μπορείτε. Και θέλετε κι έναν δεύτερο λόγο; Γιατί γαμάτε τις τελευταίες στιγμές αυτού του ρημάδη του χρόνου που τελειώνει, και που σιγά δηλαδή το γεγονός (κάθε χρόνο το ίδιο γίνεται, ας το απομυθοποιήσουμε επιτέλους) και ούτως ή άλλως δεν θα αλλάξει κάτι είτε το σκεφτείτε είτε όχι. Και μια συμβουλή; Είχα δεί ένα ποστάκι, που έλεγε να πάρεις ένα βαζάκι και κάθε καλή σου ανάμνηση/στιγμή να τη γράφεις σε ένα χαρτάκι και να τη βάζεις στο βάζο, οπότε μετά από ένα χρόνο θα έχεις μια μπάνκα με μελιστάλαχτες αναμνήσεις, να τις διαβάσεις να λιγοθεί η καρδούλα σου. Αυτό μάλιστα. Μηδέν άγχος. Αφήστε λοιπόν τους προυπολογισμούς για την κυβέρνηση και κρατήστε για εσάς μόνο τα καλά πραγματάκια αποβάλλοντας σκατίλα, και παίρνοντας το μάθημα σας από κάθε καταστροφή. Κάθε χρόνο. Για όσο ζήτε.
Καλή χρονιά, μόνο αγάπη και χαμόγελα.